Description:
Krytyczność i dystans nie oznaczają jednak, że technika zostaje potraktowana wyłącznie jako opresyjna i nieoferująca żadnych możliwości. Wręcz odwrotnie, bowiem krytycyzm Huia wobec techniki skupiony jest na rozpoznaniu ograniczeń związanych z jej architekturą, w celu ich rozszczelnienia i wytworzenia otwarć na alternatywy. (Criticality and distance do not mean, however, that technology is treated only as oppressive and devoid of any possibilities. Quite the opposite, because Hui’s criticism of technology is focused on recognizing the limitations associated with its architecture, in order to unseat them and create openings to alternatives.)
— Konrad Kopel, Art Papier
Książka Rekursywność i przygodność Yuka Huia to fascynujące przedsięwzięcie naukowe. Autor postanawia wyjaśnić, w jaki sposób powiązane są z sobą pojęcia cybernetyki i organiczności, a nawet więcej – jak systemy techniczne wyłaniają się z tego, co organiczne (wbrew intuicji teoretycznej, że źródłem współczesnej techniki jest mechanizm i to, co mechaniczne). Hui podejmuje problem rekursji i przygodności niejako od środka systemu technicznego i filozoficznej refleksji nad nim. W swojej analizie krytycznej nie przyjmuje perspektywy w duchu „obiektywnego” spojrzenia na problem. Stara się nam raczej powiedzieć, do jakiego stopnia jesteśmy wpleceni w kosmotechnikę i dlaczego niemożliwe jest zerwanie z techniką na zasadzie powrotu do natury. W tym sensie pomysł Huia jest bardzo skromny – odwołuje się on do zaledwie dwóch pojęć, które jednak rozsadzają nasze myślenie o technice jako o czymś czysto zewnętrznym, instrumentalnym czy nie-ludzkim. Imponująco wygląda również sposób argumentacji autora, który pokazuje, dlaczego i jak wyłoniła się w filozofii nowożytnej refleksja nad techniką i w jakim sensie technika wyrasta z ducha, a nie z materii. Na polskim rynku wydawniczym książka Huia jest znakomitym wprowadzeniem do współczesnej filozofii techniki, pozbawionej jednakże naiwności i uproszczeń, a jednocześnie potwierdzeniem, że filozofii potrzebujemy dziś nawet bardziej niż wcześniej.
Natalia Juchniewicz
Spis treści
Podziękowania 11
Przedmowa: wiosło Odyseusza (Howard Caygill) 13
Wprowadzenie: psychodeliczne stawanie się 17
§ 1. Przygoda rozumu 18
§ 2. Niewidzialna natura, widzialny umysł 23
§ 3. Przygodność i celowość 28
§ 4. Poza mechanicyzm i witalizm 31
§ 5. Wielkie dopełnienie 35
§ 6. Konflikt organów 41
§ 7. Po ekologii, przed katastrofą słoneczną 46
§ 8. Kosmologowie przyszłości 50
ROZDZIAŁ 1. Natura i rekursywność 57
§ 9. Kant i model systemu 58
§ 10. Organiczny warunek filozofii 62
§ 11. Rekursywność w ja Fichtego 67
§ 12. Cyrkularność w duszy i w naturze 72
§ 13. Rekursywność w Naturphilosophie 79
§ 14. Paradygmat organicystyczny i ekologiczny 84
§ 15. Organizm ogólny, Gaja albo sztuczna Ziemia 94
ROZDZIAŁ 2. Logika i przygodność 101
§ 16. Rekursywność w Fenomenologii ducha 102
§ 17. Logika organicystyczna i refleksyjna 105
§ 18. „Słabość pojęcia w przyrodzie” 109
§ 19. Śmierć natury jako afirmacja logiki 113
§ 20. Rekursywność ogólna i maszyna Turinga 121
§ 21. Leibnizjanizm Wienera 129
§ 22. Cybernetyka cybernetyki 139
§ 23. Informacja w dialektyce/informowanie dialektyki 143
§ 24. Nieobliczalność i przygodność algorytmiczna 154
ROZDZIAŁ 3. Nieorganiczność zorganizowana 159
§ 25. Od organicyzmu do organologii 160
§ 26. Forma i ogień albo życie 163
§ 27. Descartes i organy mechaniczne 166
§ 28. Kant jako filozof techniki 170
§ 29. Organologia w Ewolucji twórczej 176
§ 30. Normy i przypadłości 187
§ 31. Niesamowity ogień 193
ROZDZIAŁ 4. Nieorganiczność organizująca 199
§ 32. Uniwersalna cybernetyka, alagmatyka ogólna 201
§ 33. Rekursywność w indywiduacji psychicznej i zbiorowej 207
§ 34. Organologia przygodności 213
§ 35. Natura czy sztuka 220
§ 36. Protencja powtórna i wywłaszczenie 223
§ 37. Organiczność nieorganiczna albo ekologia 228
§ 38. Zasada racji 233
ROZDZIAŁ 5. Nieludzkość, która pozostaje 245
§ 39. Ponowoczesność i rekursywność 247
§ 40. Technosfera albo chrystogeneza 256
§ 41. Nieludzkie przeciwko systemowi 262
§ 42. Przygodność po systemie albo technoróżnorodność 267
§ 43. Wrażliwość i zdolność przechodzenia 274
§ 44. Organicyzm, organologia i kosmotechnika 280
Bibliografia 289
Posłowie do wydania polskiego. Kosmotechnika
i umiejscowienie technologii. Projekt filozofii planetarnej
według Yuka Huia (Michał Krzykawski) 307
Indeks przedmiotowy 321